مقدمه: دستیابی به توسعه پایدار و مؤثر از مؤلفه‌‌‌‌‌هایی است که امروزه در برنامه‌ریزی‌‌‌های خرد و کلان هر کشوری جایگاه ویژه‌ای دار‌د. در این فرایند بر استفاده از ‌توان سازمان‌‌‌های غیردولتی، اعضاء داوطلبان و... در دستیابی به توسعه پایدار از سوی دولت‌ها و سازمان‌‌‌های دولتی بسیار توصیه می‌گردد. از این‌روست که گسترش این سازمان‌ها در سالیان گذشته در بسیاری از کشور‌‌‌ها رو به فزونی نهاده است؛ و از سوی دیگر، در ایران نیز واگذاری مسئولیت‌‌‌های دولتی به بخش‌‌‌های غیردولتی از جمله رئوس برنامه‌‌‌‌‌های دولت‌‌‌‌‌ها در سالیان اخیر بوده است. در این مقاله سعی گردیده است تا با بررسی جایگاه افراد داوطلب و بیان میزان ارزش اجتماعی و اقتصادی فعالیت‌‌‌‌‌های آنان، نقش داوطلبان در روند دستیابی به توسعه پایدار در سطح بین‌المللی بررسی و در ایران نیز به شناسایی پتانسیل‌‌‌های بالقوه در افراد داوطلب پرداخته شود. در همین رابطه جمعیت هلال‌احمر به عنوان یکی از بزرگترین تشکل‌‌‌های مردم نهاد بررسی شده است.
روش‌‌‌ها: این تحقیق با بهره‌گیری از روش مطالعه کتابخانه‌ای و شیوه‌‌های دسترسی به اطلاعات از طریق شبکه‌‌ها و تارنماهای مربوطه، در صدد پاسخگویی به سؤال اصلی مطالعه برآمده است.
یافته‌‌‌‌‌ها: یافته‌های مقاله در دو بخش اصلی "داوطلب محوری و انجام فعالیت‌های داوطلبانه پیش نیاز توسعه مؤثر" و "نقش داوطلبان در روند توسعه مؤثر در جمعیت هلال‌احمر" خلاصه شده است. از این‌رو محور‌هایی نظیر داوطلبان و توسعه اقتصادی و اجتماعی، ارزش فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی داوطلبان، نقش سازمان‌های غیر دولتی در دستیابی به روند توسعه مؤثر‌، رویکرد‌های توسعه با محوریت داوطلبان در جمعیت هلال‌احمر، فرصت‌ها و نقاط قوت، چالش‌ها و نقاط ضعف بحث و بررسی شده است.
نتیجه‌گیری: بدون شک گسترش فرهنگ داوطلبی در جهان و حضور همه‌جانبه داوطلبان که بدون چشم‌داشت مالی و مادی و صرفاً بر اساس فطرت پاک بشری که خداوند متعال در انسان‌‌‌ها به ودیعه گذاشته است، می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای در همه شئونات جامعه به خصوص در حوزه‌‌‌‌‌های اجتماعی و اقتصادی بر جای گذارد. لذا به نظر می‌رسد حضور داوطلبان در جامعه و گسترش فرهنگ داوطلبی علاوه بر تسهیل دستیابی کشور‌‌‌ها به توسعه مؤثر می‌تواند احیا کننده ارزش‌‌‌های پاک انسانی در کشورهای مختلف گردد. به‌علاوه، مسئولیت‌پذیری داوطلبان در قبال جامعه می‌تواند احیاگر ارزش‌‌‌ها و باور‌‌‌های انسانی باشد و جوامع را به سمت رشد و تعالی رهنمون سازد.