yle="text-align: right;"> مقدمه: وقوع زمین‌لرزه‌‌ها در ایران، از شروع قرن بیستم باعث مرگ 126000 نفر شد. ایران دارای گسل‌‌‌های لرزه‌ای است که احتمال ایجاد زلزله‌‌‌های مخرب در سال‌‌های آینده وجود دارد. با این‌حال علی‌رغم اهمیت موضوع، تاکنون مطالعه‌ای برای مرور متون زلزله‌‌های گذشته در ایران انجام نشده است. لذا باید گفت که استفاده از تجارب قبل تأثیرات مثبتی در پاسخ مناسب به حوادث بعدی دارد. هدف انجام این مطالعۀ مروری، استخراج درس‌های آموخته‌‌ در حیطۀ سلامت از زمین‌لرزه‌‌‌های 25 سال اخیر ایران است.

yle="text-align: right;"> روش: برای انجام این مطالعۀ مروری، با جستجو در پایگاه‌‌‌های اطلاعاتی PubMed، Google Scholar، Scopus، SID، Magiran، مقالات کنفرانس‌‌‌ها، گزارشات WHO و مقالات منتشر شدۀ 255 سال اخیر، اطلاعات موجود و مرتبط با حیطۀ سلامت با کلید واژه‌های «زمین‌لرزه، درس‌های آموخته و ایران» استخراج شد.

yle="text-align: right;"> یافته‌‌‌ها: برای رسیدن به هدف، در مجموع 50 مقاله بررسی شد که از این تعداد، 36 مورد دارای شرایط ورود به مطالعه بودند. پس از بررسی مقالات منتخب، نتایج مقالات فوق کدگذاری و به صورت موضوعی در 10 گروه شامل مقاوم‌سازی سازه‌ای (4 مقاله)، امداد، نجات، اسکان (6 مقاله)، هماهنگی در پاسخ (3 مقاله)، سیستم کارآمد ارتباطات (2 مقاله)، آسیب‌‌های مهم جسمی (4 مقاله)، آمادگی بخش بهداشت و درمان (3 مقاله)، گروه‌‌های آسیب‌پذیر (4 مقاله)، بیماری‌‌های عفونی (3 مقاله)، حمایت روانی (2 مقاله) و تغییرات اجتماعی و اقتصادی پس از زلزله (2 مقاله) ارائه شد.

yle="text-align: right;"> نتیجه‌گیری: مرور علمی مقالات منتشر شده در زمینۀ زمین‌لرزه‌‌‌های مهم 25 سال اخیر در کشور ایران نشان داد که بررسی نتایج مطالعۀ آنها می‌تواند برای آمادگی بیشتر و مقابلۀ مؤثرتر با زلزله‌‌‌های احتمالی آینده راهگشا باشد.