Journal of Rescue Relief
فصلنامه علمی پژوهشی امداد و نجات
jorar
Medical Sciences
http://jorar.ir
1
admin
2008-4544
2008-529x
8
10.61186/jorar
-
8888
-
en
jalali
1391
7
1
gregorian
2012
10
1
4
3
online
1
fulltext
fa
ارزیابی آسیبپذیری ناشی از سیلاب در شهر تهران
Flood vulnerability assessment in Tehran city
حمایت روانی در سوانح
حمایت روانی در سوانح
پژوهشي
Research Article
<p style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;">مقدمه: آسیب¬پذیری ناشی از سیلاب متغیر و پیچیده است. آسیب¬پذیری به پدیده¬هایی مانند بارش، رواناب، تمرکز آن و میزان در معرض آسیب قرارگرفتن نواحی پایین¬دست سیلاب بستگی دارد. آسیب¬پذیری سیلاب طی زمان و از ناحیه¬ای به ناحیه دیگر متغیر است که علت آن شرایط خاص طبیعی، فعالیت¬های انسانی و فرهنگ مخاطره نزد جامعه در معرض خسارت می¬باشد. شهری مانند تهران با تغییرات زیاد سطح اجتماعی- اقتصادی و کیفی زندگی در نواحی مختلف و نیز تفاوت¬های ساختاری در بافت فیزیکی و کالبدی شهر، آسیبپذیری¬های جانی و خسارت مالی متفاوتی را در برابر سیلاب¬های شهری تجربه می¬کند.</span><br style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;" >
<span style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;">روشها: در این پژوهش، به منظور دست¬یابی به الگویی در تفاوت¬های آسیب¬پذیری، متغیرهای بلوک¬های با بافت فرسوده، تراکم جمعیت، کاربری اراضی و پل به عنوان عناصر فیزیکی در معرض خطر و متغیرهای شیب و شبکه آبراهه به عنوان متغیرهای تشدید کننده آسیب¬پذیری بکار گرفته شده¬ است. اولویت¬بندی و تعیین روابط بین این متغیرها با آسیب¬پذیری از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت و بر اساس نظرات کارشناسی، ماتریسی به ابعاد 6×6 جهت تعیین وزن معیار متغیرها برای تهیه نقشه آسیب¬پذیری ایجاد شد.</span><br style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;" >
<span style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;">یافتهها: نتایج تحلیل زونی میزان آسیب¬پذیری شهر تهران بر مبنای وزن¬های محاسبه شده از روش سلسله مراتبی را تعیین نمود. مناطق 10، 17، 8 و 11 آسیب¬پذیرترین بخشهای شهر در برابر سیلاب¬های شهری هستند. در صورتیکه مناطق 22، 21، 18 و 5 کم¬ترین آسیب¬پذیری را در برابر وقوع سیلاب شهری دارند؛ این مناطق تقریباً عاری از بلوک¬های بافت فرسوده بوده و از نظر تراکم جمعیتی نیز نسبت به متوسط شهر تهران در سطح خیلی پایین¬تری قرار دارند. بهویژه منطقه 22 که به دلیل جدیدبودن بافت شهری، نبود بافت فرسوده و تراکم خیلی پایین جمعیت و هم¬چنین توان آبگذری بالا (مسیل رودخانه کن) آسیب¬پذیری پایینی دارد.</span><br style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;" >
<span style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Verdana, sans-serif; font-size: 12px;">نتیجهگیری: وزن¬های معیار بدست آمده نشان میدهد که عامل تراکم جمعیت با 3825/0 و عامل تراکم شبکه آبراهه با 0428/0 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن¬های معیار را در تعیین آسیب¬پذیری دارند. نقشه آسیب¬پذیری بیانگر آن است که 138 کیلومتر مربع از مساحت شهر تهران در رده آسیبپذیری زیاد و خیلیزیاد قرار دارد. براساس نتایج تحلیل زونی نیز مناطق 10 و 22 بترتیب بیشترین و کمترین آسیب¬پذیری را در برابر سیلاب دارند.</span></p>
<strong>Introduction</strong>: Flood vulnerability is variable and complex that dependents on very phenomena such as rainfall, runoff and high exposure of the flooding downstream areas. Flood vulnerability changes over time and from regions due to natural conditions, human activities, and damage culture of the community at risk. Tehran city may be experiences the difference life and property damages because the high varieties in the socio-economic and the life quality level in regions, also structural varieties in the city fabric.<br>
<strong>Methods</strong>: In this study, the blocks with weak texture, population density, land use, bridge, slope and drainage density are defined as element at risk to assess the vulnerability differences pattern. Prioritization and the relationship between this variables and vulnerability was done through Analytic Hierarchy Process; ba sed on expert opinions created a matrix with 6×6 dimensions to determine the variables relative weight and vulnerability map.<br>
<strong>Findings</strong>: Zonal analysis determined the vulnerability in Tehran, which the weights calculated on the basis of the hierarchical process. Zones 10, 17, 8, and 11 are affected against floods urban very high, while zones 22, 21, 18 and 5 are very low. These zones are lack of the blocks with weak texture and their population is low, especially zone 22 is not weak texture, low-density population, and high potential of flow of Kan watercourse.<br>
<strong>Conclusion</strong>: The resulted relative weights show the population density with 0.3825 and drainage density with 0.0428 as highest and lowest relative weight, respectively. The vulnerability map defines that 138 km2 of the Tehran city area is located in high and very high categories of the vulnerability. Finally ba sed on zonal statistic municipal 10 and 22 have highest and lowest vulnerability, respectively.<br>
سیلاب, آسیبپذیری, فرآیند سلسله مراتبی, شهرتهران
Flooding, Vulnerability, Analysis Hierarchical Process (AHP), Tehran City
0
0
http://jorar.ir/browse.php?a_code=A-10-1-108&slc_lang=fa&sid=1
Manijeh
GhahroudiTali
منیژه
قهرودی تالی
M-Ghahroudi@sbu.ac.ir
10031947532846009054
10031947532846009054
Yes
Tarbiat Moaalem University, Tehran, Iran
Reza
Servati
محمدرضا
ثروتی
10031947532846009055
10031947532846009055
No
Mozaffar
Sarrafi
مظفر
صرافی
10031947532846009056
10031947532846009056
No
Mousa
Pourmoosavi
موسی
پور موسوی
10031947532846009057
10031947532846009057
No
Khabat
Derafshi
خهبات
درفشی
10031947532846009058
10031947532846009058
No